امنیت غذایی - مراقبت در برابر ابتلا به میکروب لیستریا

• هر ساله در آمریکا 1600 نفر بر اثر ابتلا به میکروب لیستریا بیمار می‌شوند.
• میکروب لیستریا سومین عامل کشنده مسمومیت غذایی است.
• 90 درصد از مبتلایان به این عفونت، زنان باردار و نوزادانشان، افراد مسن‌تر از 65 سال، و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، هستند
بسیاری از میکروب‌ها از طریق مواد غذایی منتقل می‌شوند. برخی از این میکروب‌ها، مانند میکروب لیستریا، می‌توانند کشنده باشند. لیستریا تاثیر زیادی بر زنان باردار و نوزادانشان، افراد مسن، و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می‌گذارد. لیستریا می‌تواند باعث سقط جنین و مننژیت شود. بیشتر افرادی که دچار عفونت لیستریا می‌شوند نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی پیدا می‌کنند و از هر 5 نفر مبتلا به این بیماری 1 نفر جان خود را از دست می‌دهد.
تحقیقات مشخص کرده است که چه غذاهایی باعث بیماری می‌شوند و برای پیشگیری از بیماری و داشتن مواد غذایی سالمتر چه باید کرد. لیستریا سومین عامل مرگ و میر ناشی از مسمومیت غذایی است. با این حال، می‌توانیم از افراد آسیب پذیر در برابر این بیماری مراقبت کرده و اقداماتی جهت تامین امنیت غذایی انجام دهیم.
اگر کسی که برایش غذا تهیه می‌کنید باردار است، یا بیش از 65 سال سن دارد یا دچار ضعف سیستم ایمنی است باید در انتخاب، آماده سازی، و نگهداری مواد غذایی دقت کنید.

لیستریا میکروبی کشنده است که کنترل آن دشوار است.

کنترل لیستریا دشوار است زیرا:

◊◊ وقتی کسی غذای آلوده به لیستریا می‌خورد ممکن است بیماری و یا سقط جنین حاصل از آن هفته های بعد خود را نشان دهد. در آن زمان شناسایی مواد غذایی آلوده ای که عامل بیماری بوده است، دشوار است.
◊◊ لیستریا می‌تواند بسیاری از غذاهایی که معمولاً پخته نمی شوند را آلوده کند، غذاهایی مانند گوشت های فرآوری شده، پنیر و جوانه ها.
◊◊ برخی از مواد غذایی که گمان نمی بریم آلوده هستند ممکن است آلوده به لیستریا باشند، مانند طالبی و کرفس.
◊◊ لیستریا میکروب مقاومی است که حتی می‌تواند در مواد غذایی که در یخچال نگهداری می‌شوند، رشد کند.
◊◊ لیستریا می‌تواند به راحتی در لوازم و تجهیزات تهیه غذا پنهان شود، از جمله در کارخانه ها و فروشگاه های مواد غذایی.

عفونت لیستریا چیست؟

عفونت لیستریا یا لیستریوزیس بیماری ایست که معمولا از خوردن غذای آلوده با باکتری ای بنام لیستریا مونوسیتوجینیس ایجاد می‌شود.

چه کسانی در معرض خطر عفونت لیستریا قرار دارند؟

عفونت لیستریا به شکل های مختلف بر افراد تاثیر می‌گذارد. در بعضی افراد علایم ممکن است تا آنچنان شدید باشد که بیمار نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد و حتی ممکن است کشنده باشد.
کسانی که در معرض خطر خاص این عفونت قرار دارند، عبارتند از:
• افرادی که سیستم ایمنی آنها به دلیل ابتلا به بیماری هایی همچون سرطان، دیابت، ایدز، بیماری های کبدی، بیماری های کلیوی و ... تضعیف شده باشد.
• افراد سالخورده.
• زنان باردار و جنین انها.
• کسانی که تحت درمان با داروهایی مانند پریدنیزولون یا کورتیزون هستند، و افرادی که پیوند اعضا انجام داده اند.
• نوزادان تازه متولد شده

علایم این بیماری چیست؟

علایم در افراد در معرض خطر، می‌تواند شامل تب، سردرد، خستگی و درد باشند. این عفونت ممکن است منجر به بیماری های جدی ای مانند مننژیت) عفونت مغز) و سیپتیسیمیا) عفونت چرکی خون) شود. علایمی همچون اسهال، تهوع و گرفتگی عضلات شکم زیاد معمول نیستند. بعد از خوردن غذای آلوده، علائم به طور متوسط بعد از سه هفته ظاهر می‌شوند؛ اما این مدت می‌تواند بین 3 تا 70 روز باشد. در انواع شدید تر آن، نشانه های بیماری همچنین شامل بی هوشی و شوک است. اگر عفونت به مرکز دستگاه عصبی سرایت کند، نشانه ها ممکن است شامل سردرد، خشک شدن گردن، اختلال حواس، از دست دادن تعادل بدن، تشنج و به کما رفتن باشد. حدود یک سوم از اینگونه بیماران ممکن است جان بسپارند.
عفونت لیستریا در زنان باردار یک بیماری خفیف است. اما حتی شکل خفیف بیماری می‌تواند بر جنین تاثیر بگذارد و منجر به سقط جنین، تولد نوزاد مرده، زایمان زودرس و... شود.
ممکن است مدفوع افراد مبتلا تا ماه ها آلوده به باکتری باشد.

این بیماری چگونه سرایت می‌کند؟

باکتری لیستریا مونوسیتوژنز در سراسر طبیعت فراوان است و عموماً توسط انواع حیوانات چه اهلی و چه وحشی انتقال می‌یابد. گوشت خام، شیر پاستوریزه نشده، میوه ها و سبزیجات می‌توانند به این باکتری آلوده شده باشند.
شیوع این بیماری مربوط به شیر خام یا آلوده شده، پنیر های نرم، سالاد های از پیش آماده شده بوده است.

این بیماری چگونه تشخیص داده شده و درمان می‌شود؟

تشخیص بیماری لیستریوسیس با یک آزمایش خون یا سایر آزمایش ها می‌تواند انجام شود. برای معالجه آن آنتی بیوتیک ودرمان های حمایت کننده لازم هستند. هنگامی که عفونت در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، اغلب آنتی بیوتیک می‌تواند از سرایت بیماری به جنین یا نوزاد جلوگیری کند.
گاهی حتی زمانی که فرد مبتلا به سرعت به پزشک مراجعه کرده است عفونت منجر به جان سپردن بیمار می‌شود. این اتفاق در سالمندان و افراد آسیب پذیر شایع‌تر است.

چگونه می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد؟

• غذاهای خامی که منبع حیوانی دارند، مانند گوشت گاو، گوسفند، و گوشت پرندگان را کاملا بپزید.
• پیش از خوردن سبزیجات و میوه ها ی خام آن ها را به خوبی بشویید.
• گوشت خام را از سبزیجات، غذاهای پخته، و غذاهای آماده خوردن جدا نگه دارید. اجازه ندهید خون گوشت خام، با سایر غذاها تماس داشته باشد.
• برای خرد کردن گوشت خام از تخته های برش جداگانه ای استفاده کنید.
• از شیر خام (پاستوریزه نشده( وغذاهایی که از آن تهیه می‌شود، پرهیز کنید.
• قبل و بعد از آماده کردن غذا دست‌هایتان را به خوبی بشویید.
• چاقوها و تخته های خرد کردن را پس استفاده بشویید.
• پس از سر و کار داشتن با حیوانات دست‌های خود را بشویید.
• غذاهای فاسد شدنی باید در یخچال (دمای زیر 5 درجه سانتی گراد) نگهداری شوند و در صورت امکان زودتر شسته و مصرف شوند.
• گوشت های فراوری شده (همچون سوسیس، کالباس و هات داگ) را قبل از مصرف گرم کنید.
• باقیمانده غذای خود را طی 2 ساعت در یخچال قرار دهید و ظرف 2-3 روز مصرف کنید.